08-09-2015
İşçinin vefatı halinde ilave tazminat
İş yerinde çalışan işçinin vefat etmesi halinde, iş hukukuna dair en temel yasa olan 6098 sayılı Borçlar Kanununun hizmet akitleri hükümleri devreye giriyor. Kanunun 441. maddesi uyarınca bu durumda iş sözleşmesi sona ermiş oluyor. İşveren de bu durumda işçinin yasal mirasçılarına kıdem tazminatı, ödenmemiş ücret, izin hakları, fazla mesailer, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerini ve sair haklarını ödemek zorunda.
Yasal mirasçılarına dediğimiz için ana-baba-eş-çocuk hatta yeğen veya vasiyetname ile atanmış mirasçı her kimse bu kavram içinde.
Bunlar bildiklerimiz.
Ancak 6098 sayılı Borçlar Yasasının 440. Maddesinde işçinin (iş kazası dışında her tür vefatı) halinde AYRICA ve İLAVETEN olarak tanımlayabileceğimiz bir tazminat türü daha var. İşveren, bu tazminatı da ödemek zorunda.
Evet, maddeye göre işçinin fiilen işe başladığı andan itibaren vefatı sonrası iş sözleşmesi fiilen birkaç dakika bile sürmüşse BİR AYLIK, fiili hizmet süresi BEŞ YIL ve daha fazla ise İKİ AYLIK NET ÜCRET tutarında bir tazminat söz konusu.
Ancak VEFAT TAZMİNATI denilen bu tazminat türü SADECE EŞ VE 18 YAŞI DOLDURMAYAN ÇOCUKLAR için söz konusu. Yani anne baba veya diğer mirasçılara ödenmiyor. Çocuklar ve sağ kalan eş EŞİT paylaşabiliyor, miras hissesi de söz konusu değil.
Bu tazminat türü uygulamada işçi ve işverenler tarafından pek bilinmiyor. Hatta Yargıtaya kadar taşınmış ihtilaf bulunmadığı için de bazı teferruatları hakkında örnek karar bulma, dolayısıyla uygulamada netlik güçlüğü var bu nedenle de ayrıntılarda şimdilik sadece hukuk bilimci hocalarımızın görüşlerine göz atabiliyoruz.
Vefat tazminatının İş Yasasına tabi çalışanlar için uygulanacağı hususunda zayıf karşı görüşler olsa da bu hususta yasal açıdan ve bilimsel olarak her hangi bir tereddüt yok. Zira İş Yasasında yer alan kıdem tazminatından çok farklı bir tazminat türü.
Sadece Basın İş Yasasında özel vefat tazminatı olduğu için basın çalışanları kapsam dışında.
Diğer tüm iş ve hizmet ilişkilerinde vefat tazminatı uygulaması tekraren belirtelim ki tereddütsüz söz konusu.
Ancak, iş kazası sonucu ölümler sonucu tazminat bir başka yasa ile (5510) düzenlendiği için bu durumda ilave vefat tazminatı söz konusu değil.
Yine, işçinin intiharı, kundaklamada ölümü gibi özel hallerde bu tazminatın ödenip ödenmeyeceği hususunda farklı hatta zıt görüşler hakim. İncelediğim kadarıyla her hal ve şartta ödenmesi yolunda ağırlıklı görüşler var.
Bu tazminat ölümü takiben 10 yılda zaman aşımına uğruyor. İşletilen faiz oranı ise ölümden itibaren BKya tabi olmakla yasal faiz oranı.
Son söz, işverenler işyerleri için tanzim ettirecekleri poliçe veya mevcut diğer poliçelerinde zeyilnamelere yer vererek bu tazminat yükünden kurtulabilirler.
Saygılarımla…
Av. Öztürk Yazıcı
EKOHABER