09-10-2015
AYLIK BAŞVURUSUNDA KUTUCUK İŞARETİ ÖNEMLİ
Son 5510 sayılı SS ve GSSK ile aylık bağlamada şu düzenlemeye yer verildi.
Alt Sınır Aylığı;
5510 sayılı Kanununa göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma sürelerindeki her yıl için 5510/82 nci maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 5510/29 uncu maddenin ikinci fıkrasına göre Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibarî hizmet süresi ile fiilî hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır.
Belirlenen ortalama aylık kazancın % 35’inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından az olamaz. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80’inden, hak sahibi iki kişi ise % 90’ından az olamaz.
2015 YILI İÇİN ALT SINIR AYLIK KONTROLÜNDE
| YILLAR | GÜNLÜK | AYLIK | YILLIK | TUTAR | ||
| 01.07-31.12.08 | 21,29 | 638,70 | 90 | 1916,1 | 1,660825198 | 3182,307162 |
| 01.01-30.06.09 | 22,2 | 666,00 | 180 | 3996 | 1,559021119 | 6229,848392 |
| 01.07-31.12.09 | 23,1 | 693,00 | 180 | 4158 | 1,559021119 | 6482,409813 |
| 01.01-30.06.10 | 24,3 | 729,00 | 180 | 4374 | 1,429376656 | 6252,093493 |
| 01.07-31.12.10 | 25,35 | 760,50 | 180 | 4563 | 1,429376656 | 6522,245681 |
| 01.01-30.06.11 | 26,55 | 796,50 | 180 | 4779 | 1,264935094 | 6045,124814 |
| 01.07-31.12.11 | 27,9 | 837,00 | 180 | 5022 | 1,264935094 | 6352,504042 |
| 01.01-30.06.12 | 29,55 | 886,50 | 180 | 5319 | 1,1841744 | 6298,623634 |
| 01.07-31.12.12 | 31,35 | 940,50 | 180 | 5643 | 1,1841744 | 6682,296139 |
| 01.01-30.06.13 | 32,62 | 978,60 | 180 | 5871,6 | 1,0904 | 6402,39264 |
| 01.07-31.12.13 | 34,05 | 1.021,50 | 180 | 6129 | 1,0904 | 6683,0616 |
| 01.01-30.06.14 | 35,7 | 1.071,00 | 180 | 6426 | 1 | 6426 |
| 01.07-31.12.14 | 37,8 | 1.134,00 | 180 | 6804 | 1 | 6804 |
| 01.01-30.06.15 | 40,05 | 1.201,50 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| 01.07-31.12.15 | 42,45 | 1.273,50 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| 2250 | 80362,90741 |
”Kısmi aylığa esas aylık : (OAK x ABO) formülüne göre hesaplanır. Bu aylık, sigortalının 2008/Ekim (dahil) sonrası çalışma süreleri için prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle belirlenen *ortalama aylık kazancının % 35 inden, sigortalının talep veya ölüm tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40 ından hesaplanan alt sınır aylığından az olamaz.”
(*)Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamıdır.
2015 YILINDA OCAK AYI İTİBARİYLE BELİRLENEN ORTALAMA AYLIK KAZANÇ
GÜNLÜK ORTALAMA KAZANÇ
80362,91/2250=35,72 TL.
ORTALAMA AYLIK KAZANÇ
35,72X30=1071,60 TL.
BAKMAKLA YÜKÜMLÜ KİŞİ YOK %35
1071,60X35=375,06 TL.(EMEKLİ AYLIĞI)
BAKMAKLA YÜKÜMLÜ KİŞİ VAR %40
1071,60X40=428,64 TL.(EMEKLİ AYLIĞI)
AYLIK TAHSİS BAŞVURUSUNDA KUTUCUK NE?
Bu kutucuk özellikle düşük ücret dediğimiz SPEK özellikle taban matrah üzerinden SGK beyan ediliyorsa ,ileride emekli olacaklar yada hak sahipleri ölüm aylığına müracaat eder iken aylık tahsis belgesinde bakmakla yükümlü kişi var mı sorusuna evet yada hayır derken dikkatli olmak gerekir.
5510 sayılı SS ve GSS Kanunu düşükten prim ödeyen ve bakmakla yükümlü olduğu aile bireyi olmayanlar için %35 karşılığı 6300 prim günüdür.
Bakmakla yükümlü aile bireyi olanlar için ise %40 karşılığı 7200 günden daha az prim ödeyerek emekli olacaklar için Eylül/2008 döneminden sonraki çalışmalara ait alt sınır aylık uygulaması var.
2015 yılında bu rakam alt sınır aylığı yönünden %35 karşılığı 375,06,%40 karşılığı 428,64 TL. olarak kontrol alt sınır aylığı olarak değerlendiriliyor.
Bu tartışılır.
Özellikle EKİM/2008 sonrası alt sınırdan prim ödeyenler için güncelleme katsayısının güdük tutulması karşısında tabandan alt sınır aylığı 1.071,60 TL denk geliyor.
Bu da yürürlükteki asgari ücretin altında olmaktadır.
Emeklilik müracaatında bulunan ve SPEK tavan denilen asgari ücretten yatan 4-1(a) SSK ,sigortalı olarak çalışması olmayan veya emekli aylığı almayan eşi , 18 yaşından küçük, orta öğrenim görüyorsa 20 yaşından küçük, yüksek öğrenim görüyorsa 25 yaşından küçük çocuğu , Eylül/2008 döneminden sonraki çalışmalara ait alt sınır aylık uygulaması gereği bu döneme ait aylık bağlama oranı % 40 olarak dikkate alınır. İşçinin prim ödeme gün sayısı 7200 günden az ise 7200 gün prim ödemesi varmış gibi aylık hesaplanır.
Asgari ücretten primi ödenen işçinin eşi sigortalı olarak çalışıyor , SGK’dan aylık alıyor, çocukları 18 yaşından büyükse kısaca bakmakla yükümlü kimsesi yoksa ,bu kez aylık bağlama % 35 olarak dikkate alınır. İşçinin prim ödeme gün sayısı 6300 günden az bile olsa 6300 gün prim ödemiş gibi aylık hesaplanır.
Tahsis talep ve beyan taahhüt belgesi emeklilik müracaat formundaki “ölüm/tahsis talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu kişiler var mı?” Kutucuğuna evet yada hayır yazmasının önemi bu aşamada ortaya çıkar.
Burada hata yapılırsa %5 eksik oranda maaş bağlanır.
Emeklilik tahsis belgesi doldurulurken bu inceliğe dikkat edilmelidir.Bu kutucuğu boş bırakılması durumundan hak sahipleri 25 TL aylık kayıpla karşılaşma ihtimali vardır.
Vedat İlki
vedat.uzman@gmail.com
tezel.com